عروض و قافیه 10

آشنایی با عروض و قافیه ۱۰

🌸بسم‌الله الرحمن الرحیم

هست کلید درِ گنجِ حکیم🌸

🔶اوزان اشعار فارسی۱

💠از اجتماع ارکان مختلف، اوزان گوناگونی پدید می آید. در هیچ وزنی کمتر از دو و بیشتر از چهار رکن وجود ندارد.

به عبارت دیگر کوتاه ترین مصراع شعر سنتی فارسی دارای دو رکن و طویل ترین آن دارای چهار رکن است.

اگر رکنی در یک مصراع چند بار (۲، ۳، ۴) تکرار شود وزن حاصل را متفق الارکان و اگر ارکان مصراع یک در میان تکرار شود وزن آن را متناوب الارکان گویند.

💠در عروض سنتی برای هر یک از اوزان، اسمی نهاده بودند، مثلاً اوزان مبتنی بر مفاعیلن را (هَزَج) و اوزان مبتنی بر فاعلاتن را «رَمَل» و اوزان مبتنی بر مستفعلن را «رَجَز» می گفتند.

در عروض جدید احتیاجی به حفظ اسامی اوزان نیست و در مواقع لزوم می توان به کتب عروضی قدیم مراجعه کرد.

💠جدای از بحر، حدود ۳۰۰ وزن در شعر فارسی موجود است.

خوش آهنگ ترین و رایج ترین اوزان، همان هاست که حافظ و مولوی در دیوان خود به کار برده اند؛ که آنها را ذکر خواهیم نمود!

چنان که قبلا گفته شد برخی از اوزان در کتب عروضی سنتی به ارکان گوناگون رکن بندی شده است.

به آن اوزان مختلف الارکان می گفتند که اصطلاح متناوب الارکان ما را دربر می گیرد.

📙 تحقیق : ایلیا – علیاری ( دکتر حسین محمدی مبارز – دکتر علیرضا علیاری)